بهترین زمان استفاده از نخ دندان

نخ دندان، یکی از مهمترین ابزارهای مراقبت از دندانهاست که اغلب نادیده گرفته میشود. در حالیکه مسواک زدن نقش بسیار مهمی در تمیز کردن سطح دندانها دارد، اما به تنهایی نمیتواند تمام نواحی بین دندانی را از پلاک، باکتری و باقیمانده غذاها پاک کند. در این میان نخ دندان، مانند یک قهرمان پنهان وارد عمل میشود و نقاطی را تمیز میکند که مسواک هرگز به آنها دسترسی ندارد.
اما شاید برای شما این سوال پیش آمده باشد که بهترین زمان استفاده از نخ دندان؟ آیا قبل از مسواک باید استفاده کرد یا بعد از آن؟ آیا شبها مناسبتر است یا صبحها؟ در این مقاله از بلاگ راشا مارکت، بهطور کامل به این پرسشها پاسخ خواهیم داد و نکات طلایی استفاده صحیح از نخ دندان را بررسی میکنیم.
چرا استفاده از نخ دندان ضروری است؟
قبل از اینکه به زمانبندی بهترین زمان استفاده از نخ دندان بپردازیم، خوب است یادآوری کنیم که استفاده منظم از نخ دندان چه فوایدی دارد:
- حذف پلاکهای بین دندانی که مسواک قادر به پاککردن آنها نیست
- پیشگیری از تشکیل جرم دندانی
- کاهش بوی بد دهان
- جلوگیری از بیماریهای لثه مانند التهاب و خونریزی
- کمک به کاهش احتمال پوسیدگی دندانها در نواحی بین دندانی
با توجه به اینکه بخش زیادی از پوسیدگیها از نواحی بین دندانها آغاز میشود، نخ دندانکشی یک ضرورت روزانه است، نه یک انتخاب.

بهترین زمان برای استفاده از نخ دندان؛ شب، صبح یا بعد از غذا؟
یکی از پرسشهای پرتکرار درباره نخ دندان این است که در چه زمانی از شبانهروز باید از آن استفاده کرد. حقیقت این است که استفاده از نخ دندان در هر زمانی مفید است، اما بر اساس مطالعات دندانپزشکی، شب قبل از خواب بهترین زمان برای استفاده از نخ دندان است.
چرا شب بهترین زمان است؟
- در طول شب، ترشح بزاق کاهش مییابد. بزاق نقش مهمی در شستن باکتریها دارد.
- باقی ماندن مواد غذایی بین دندانها در طول شب، محیط مناسبی برای رشد باکتریها و پوسیدگی ایجاد میکند.
- نخ دندان قبل از خواب باعث میشود دهان شما تمیزتر و باکتریهای کمتری در طول شب فعالیت کنند.

بهترین زمان استفاده از نخ دندان قبل یا بعد از مسواک؟
یک سوال مهم دیگر: نخ دندان را قبل از مسواک بزنیم یا بعد از آن؟
مطالعات نشان میدهند که نخ دندان قبل از مسواک موثرتر است. چرا که ابتدا با نخ دندان، مواد غذایی و پلاکها از بین دندانها خارج میشوند، و سپس با مسواک زدن، فلوراید خمیر دندان بهتر به سطوح دندان نفوذ میکند.
مقایسه زمانهای مختلف استفاده از نخ دندان
برای درک بهتر این موضوع، جدول زیر به شما کمک میکند تا زمانهای مختلف استفاده از نخ دندان را از نظر اثربخشی، راحتی، و پیشنهاد دندانپزشکان مقایسه کنید:
زمان استفاده | اثربخشی بهداشتی | مزایا | پیشنهاد دندانپزشکان |
قبل از خواب (قبل از مسواک) | بسیار بالا | جلوگیری از پوسیدگی شبانه، آمادهسازی برای فلوراید | بسیار توصیه میشود |
صبح بعد از صبحانه | متوسط | حذف مواد غذایی صبحگاهی | مفید ولی کافی نیست |
بعد از ناهار | کم تا متوسط | تمیز کردن بین دندانی میان روز | برای افراد دارای بریس یا گیر غذایی مناسب است |
شب بعد از مسواک | متوسط | کمک به پاکسازی نهایی | قابل قبول اما نه به اندازه قبل از مسواک |
فقط در مواقع خاص (مثلاً بعد از گوشت یا ذرت) | بسیار کم | رفع فوری گیر غذایی | فقط برای مواقع اضطراری مناسب است |
همانطور که در جدول مشخص است، بهترین و اثربخشترین زمان برای استفاده از نخ دندان شب قبل از مسواک زدن است.
آیا باید هر روز نخ دندان کشید؟
بله، پاسخ قطعی است. بسیاری از افراد گمان میکنند استفاده از نخ دندان یک روز در میان یا چند بار در هفته کافی است. اما واقعیت این است که برای جلوگیری از تجمع پلاک و باکتریهای مضر، باید حداقل یک بار در روز از نخ دندان استفاده کرد.
البته کیفیت اجرای نخ دندان مهمتر از دفعات آن است. یک بار نخ دندانکشی درست و کامل بسیار موثرتر از چند بار نخ دندان کشیدن سریع و بیدقت است.
نکاتی برای استفاده صحیح از نخ دندان
استفاده از نخ دندان هم مانند مسواک زدن، اگر به درستی انجام نشود، میتواند نه تنها بیفایده، بلکه حتی مضر باشد. در ادامه برخی نکات مهم را مرور میکنیم:
- حدود ۴۰ سانتیمتر نخ دندان ببرید و دو سر آن را به دور انگشتان بپیچید.
- نخ را به آرامی بین دندانها ببرید، نه با فشار.
- با حرکت C شکل، نخ را به اطراف دندان بچسبانید و بالا پایین ببرید.
- برای هر دندان از قسمت جدیدی از نخ استفاده کنید تا آلودگی پخش نشود.
- از فشار زیاد یا خشونت در حرکت دادن نخ اجتناب کنید تا به لثه آسیب نرسد.

انتخاب نوع نخ دندان مناسب
در بازار انواع مختلفی از نخ دندان وجود دارد که بسته به نیاز و وضعیت دندانی شما، باید انتخاب درستی انجام دهید:
- نخ دندان مومدار: راحتتر در بین دندانها میلغزد؛ مناسب برای دندانهای به هم چسبیده
- نخ دندان بدون موم: تمیزکنندگی بالاتر ولی حرکت سختتر
- نخ دندان فلورایددار: به محافظت بیشتر از مینای دندان کمک میکند
- نخ دندان نواری یا پهن: برای کسانی که فاصله دندانها بیشتر است
- نخ دندان با دسته یا فلاس پیک: راحتتر و مناسب برای کودکان یا سالمندان
در فروشگاه راشا مارکت، انواع مختلفی از نخ دندانهای برند با قیمت مناسب عرضه میشود که با توجه به نیاز شخصی میتوانید انتخابی دقیق داشته باشید.
نخ دندان برای کودکان، سالمندان و افراد با بریس
کودکان:
کودکان هم از ۵-۶ سالگی به بعد باید به کمک والدین علاوه بر مسواک از نخ دندان استفاده کنند. فلاس پیکها ابزار خوبی برای آموزش و راحتی در استفاده هستند.
سالمندان:
در سنین بالا، لثهها حساستر و دندانها مستعدتر به پوسیدگی میشوند. نخ دندانهای نرم و دستهدار برای سالمندان مناسبتر است.
افراد دارای ارتودنسی:
نخ دندان کشیدن برای این گروه چالشبرانگیز است. استفاده از نخ دندان مخصوص ارتودنسی یا سوپرفلاس توصیه میشود که از بین سیمها عبور میکند و نقاط بین دندان را پاکسازی مینماید.
آیا استفاده روزانه از نخ دندان باعث آسیب به لثهها میشود؟
اگر نخ دندان به درستی و با فشار ملایم استفاده شود، نهتنها آسیبزا نیست بلکه به تقویت و سلامت لثه کمک میکند.
بهتر است قبل از مسواک از نخ دندان استفاده کنیم یا بعد از آن؟
تحقیقات نشان دادهاند استفاده از نخ دندان قبل از مسواک باعث جذب بهتر فلوراید خمیر دندان شده و به بهداشت کاملتری منجر میشود.
آیا استفاده از نخ دندان جایگزین مسواک است؟
خیر. نخ دندان و مسواک مکمل یکدیگرند. هیچکدام به تنهایی نمیتوانند تمام نواحی دهان را تمیز کنند.